شفقنا زندگي – يک پژوهشگر اجتماعي با تاکيد بر اينکه انجام آيين ها و سنت هاي مذهبي در جامعه کارکرد مثبت رواني و اجتماعي به همراه دارد گفت: رشد انواع تکنولوژي ها و شبکه هاي مجازي تا حدودي انسجام و همدلي را در جامعه ما متزلزل کرده است بنابراين در چنين شرايطي نذري دادن و شرکت در دسته هاي عزاداري علاوه بر کارکرد معنوي که دارد انسجام اجتماعي، همدلي، وفاق، دلبستگي، امنيت و اعتماد در جامعه را افزايش مي دهد بنابراين جامعه ما به شدت نيازمند اجراي آيين ها و سنت هاي ديني و معنوي گذشته خود است.

دکتر محمد مهدي بي باک در گفت و گو با خبرنگار شفقنا زندگي، سابقه نذري در ايران را به دوران هخامنشينان پيوند داد و افزود: آيين ها و مناسک مذهبي به خصوص نذري دادن، توجه به فقرا و ايثار به عنوان يک فرهنگ در بين ايرانيان باستان يعني قبل از آشنايي آنها با دين اسلام وجود داشته است آثار و نوشته هاي تاريخي گواه اين است که ايرانيان در دوران هخامنشيان به اين امر توجه ويژه اي داشتند اما با ورود اسلام اين فرهنگ در زندگي مردم بسيار تقويت و نهادينه شد، بطوريکه امروزه شاهد هستيم که برگزاري آيين هاي سنتي در ماه هاي محرم، صفر و حضور در هيئت هاي مذهبي، تکيه ها، مراسم سينه زني، دادن نذور فراوان در اين ماه ها در جامعه به يک ارزش اعتقادي تبديل شده است.

وي در ادامه برگزاري آيين هاي مذهبي و نذري دادن را بهترين وسيله براي ايجاد همدلي و انسجام گروهي در جامعه عنوان کرد و گفت: همدلي، اتحاد، انسجام فرهنگي و اجتماعي به عنوان يک سرمايه مهم اجتماعي از مهمترين مؤلفه ‏هاي تأمين‏ كننده توسعه و امنيت داخلي در هر جامعه‏اي به شمار مي رود، زماني که در جامعه اي همدلي وجود داشته باشد اعتماد، دلبستگي و وفاق اجتماعي نيز افزايش مي يابد و در جامعه اي هم که در آن همفکري و پيوند هاي اجتماعي بالا باشد آسيب هاي اجتماعي کاهش مي يابد. برگزاري آيين ها و مناسک مذهبي نظير نذري دادن بهترين شيوه براي افزايش همدلي در جامعه ما است.

اين پژوهشگر اجتماعي در ادامه با تاکيد بر اينکه جامعه امروز ايران وفاق و انسجام اجتماعي گذشته را ندارد اظهار کرد: ظهور تکنولوژي هاي جديد در جامعه صنعتي امروز همدلي، دلبستگي و پيوندهاي گروهي افراد را در جوامع مختلف متزلزل کرده است. اما نکته نگران کننده اين است که خانواده هاي ايراني که به تعامل، همدلي، همفکري، همزيستي و اتحاد معروف بودند نيز تحت تاثير اين شبکه هاي اجتماعي و تکنولوژي در معرض بحران هويت قرار گرفته اند توجه به ارزش هاي ديني، مذهبي و برگزاري آيين هايي مثل نذري دادن و شرکت در دسته هاي عزاداري يکي از راههاي است که مي تواند انسجام، وفاق و همدلي را در جامعه تقويت کند.

به گفته بي باک، نذري و نذري دادن يادآوري کننده ارزش هاي اجتماعي نظير برابري? تعاون? اتحاد? نظم? تعادل و توازن است چراکه همکاري مردان و زنان براي نذري دادن و در کنار هم بودن آنها هنگام طبخ نذري روحيه همدلي بين آنها را تقويت کرده و آنها را تربيت مي کند که در شرايط و تصميم گيري هاي کلان در کنار همديگر قرار بگيرند در واقع نذري دادن موجب اجتماعي شدن و دروني کردن ارزش ها و اعتقادات ديني همچنين تقويت باورهاي جمعي در جامعه مي شود .

اين جامعه شناس به فلسفه نذري دادن اشاره کرد و گفت: جدا از کارکردهاي مثبت اجتماعي و رواني که در نذرکردن و نذري دادن وجود دارد در اين سنت نوعي قداست وجود دارد رسيدن به نقطه مطلوب و برآورده شدن حاجت درزندگي فردي و اجتماعي، تقرب بيشتر به خداي متعال، تعظيم شخصيت هاي اهل بيت، تقويت انگيزه انسان براي سير و سلوک معنوي و نجات از مصيبت ها و سختي هاي زندگي از جمله فلسفه نذري دادن است.

دکتر بي باک در پايان از رواج برخي چشم و هم چشمي ها و تجمل گرايي در آيين هاي مذهبي به ويژه نذري انتقاد کرد و افزود: متاسفانه امروزه مشاهده مي کنيم که آيين ها و سنت هاي مذهبي ما به خصوص نذري ها تحت تاثير برخي چشم و هم چشمي ها و رفتارهاي تجمل گرايانه قرار گرفته و سادگي و صميمت عزاداري ها را تحت شعاع قرار داده است. در واقع اسراف و تجمل گرايي نه تنها با روح اسلام تعارض دارد و از حال و هواي معنوي آن نيز مي?کاهد، بلکه تاثيرات اجتماعي و رواني نامطلوبي را از خود به همراه دارد. بنابراين نبايد اجازه داد ارزش ها و سنت هاي ديني ما تحت تاثير اين نوع نگاه ها در طول زمان رنگ و بوي مادي به خود بگيرد.